Het echte verhaal achter ‘Twee emmertjes water halen’ is anders dan je had gedacht

Oké, dat kinderliedjes niet de onschuldige teksten zijn zoals we dachten, weet je misschien nu na het lezen van het echte verhaal achter ‘Altijd is Kortjakje ziek‘ en ‘In de Maneschijn‘ wel. Maar het houdt niet op: het echte verhaal achter ‘Twee emmertjes water halen’ is ook heel anders dan je had gedacht.

En dan bedoelen we écht anders. Het gaat namelijk helemaal niet over een waterput, maar over seks!

Twee emmertjes water halen

Komt ‘ie: volgens antropologe en schrijfster Marita de Sterck is Twee emmertjes water halen helemaal geen kinderlied van oorsprong. Het lied stond zelfs in 2008 in haar boek vermeld, tussen een selectie van 69 pikante Vlaamse volksliedjes.

De tekst

Twee emmertjes water halen
Twee emmertjes pompen
Meisjes op de klompen
Jongens op hun houten been
Rijd maar door mijn straatje heen

Uit dit eerste deel weten we dat er jongens en meisjes in het spel zijn. In het tweede deel zit veel beeldspraak.

Van je ras-ras-ras
Rijdt de koning door de plas
Van je voort-voort-voort
Rijdt de koning door de poort
Van je erk-erk-erk
Rijdt de koning door de kerk
Van je één, twee, drie!

Vroeger werden voor lichaamsdelen andere woorden gebruikt. Er wordt gezegd dat ‘straatje’ uit het stuk verwijst naar het ‘straatje’ tussen de benen van de meisjes op de klompen. De koning rijdt niet alleen door haar ‘straatje’ maar ook door haar ‘poort’ en bijbehorende ‘plas’. En hij gaat ‘door de kerk’, dat zou je kunnen zien als erin, in plaats van eruit.

Een andere betekenis

Je kunt de tekst dus dubbelzinnig opvatten, maar je kunt hem ook nog anders verklaren. Uit dezelfde tijd stamt namelijk een andere versie van Twee emmertjes water halen die in verband kan worden gebracht met Fransen en Napoleon:

Twee emmertjes water halen,
Twee emmertjes pompen,
Hoog op de klompen,

Anne Marie, Zeg ’t wie,
Buurman is verdronken

De versie zoals wij hem kennen stamt (vermoedelijk) uit het begin van de 19e eeuw. Toen Lodewijk Napoleon werd aangesteld als koning van Holland, werken er meerdere schetsliederen over zijn lichamelijke (hij liep mank) gebreken gezonden. Met dat gegeven kun je de woorden ‘de koning’ en ‘een houten been’ uit Twee emmertjes water halen ook in verband brengen met Napoleon. Er kan ook een verband worden gezien tussen de tweede strofe:

Van je ras-ras-ras
Rijdt de koning door de plas

Koning Lodewijk hielp eigenhandig mee de dijken met zandzakken te versterken in 1809 toen hele dorpen in de Betuwe te maken kregen met een overstroming.

Van je voort, voort, voort,
rijdt de koning door de poort

Dankzij de komst van de Fransen werd het vrijheidsbeginsel ingevoerd: iedereen kon te allen tijde door de poort een stad binnenkomen of verlaten.

Van je erk, erk, erk,
rijdt de koning door de kerk

De Fransen zorgden voor een scheiding van kerk en staat.

Lees ook:

• Deze kinderliedjes kun je als ouder écht niet meer aanhoren
• Dit is het echte verhaal achter ‘Altijd is Kortjakje ziek’

Bert van Zantwijk