Rachelle Weiler Gezondheid 24 jul 2019, 07:41

Leestijd: 4 minuten

Een tekenbeet: zo herken je het en zo pak je ze aan!

Nu het volop zomer is, is de kans groot dat zowel jij als je eventuele kinderen veel meer buiten zullen zijn. Alles staat in bloei, wat ook gevaren met zich mee kan brengen.  Eén daarvan is de tekenbeet.

Hoewel het beestje vaak niet groter wordt dan 1 tot 3 millimeter, kan het veel schade aan de host toebrengen, als een tekenbeet niet op tijd wordt gesignaleerd en behandeld.

In dit artikel lees je alles over de teek, de mogelijke gevolgen van een tekenbeet en hoe je een tekenbeet moet behandelen.

Wat is een teek?

Een teek is een heel kleine geleedpotige parasiet die zich voedt met bloed van een host. Die host is altijd een mens of dier. De omvang van het beestje varieert. In eerste instantie is een teek een larve, en niet groter dan 0,5 millimeter. Daarna groeit de teek uit tot een Nimf. In de derde groeifase ontwikkelt de teek zich tot een vrouwelijke of mannelijke teek. De vrouwtjes worden een stuk groter en zijn ook de enige die gevaarlijk zijn. Zij zuigen bloed, terwijl mannetjes dit niet doen.
Voor elke groeifase zoekt de teek een nieuwe host.

Gedacht wordt dat Nimfen het gevaarlijkst zijn voor de gezondheid van de mens. Deze teken hebben als larve al eens bloed gezogen van een host, waardoor ze een bacterie hebben opgelopen. In de Nimf-fase hecten ze zich opnieuw aan een host, waardoor ze ziekten over kunnen brengen. Daarnaast zijn ze in deze fase nog niet zo groot, wat betekent dat ze minder snel worden opgemerkt.

De gevolgen van een tekenbeet

Een tekenbeet wordt doorgaans door een host niet opgemerkt. Omdat ze klein zijn en zich vastbijten op minder zichtbare plekjes, vallen ze minder op.
Een teek graaft zichzelf steeds verder in de huid, waarbij het zich te goed doet aan het bloed van de host.
De kans dat een teek de bacterie Borrelia burgdorferi overbrengt, is aanwezig. Dit is de hoofdzakelijke boosdoener bij overdracht van de ziekte van Lyme.
De ziekte van Lyme is een ziekte met een chronisch verloop, als het niet binnen twee weken na de besmetting wordt behandeld. Dit gebeurt vaak niet, omdat mensen zich niet altijd bewust zijn van het feit dat ze een tekenbeet hebben opgelopen.

Meer informatie over de symptomen van de ziekte van Lyme, lees je hier.

Hoewel de gevolgen zeer ernstig kunnen zijn, is het belangrijk om in het achterhoofd te houden dat niet alle teken deze bacterie bij zich dragen. Daarnaast moet een teek minstens 36 tot 42 uur bloed kunnen zuigen van host, wil een transmissie van de bacterie mogelijk zijn.
Als dit toch het geval is, is het mogelijk om in de twee weken na de vondst van de tekenbeet een antibioticakuur te nemen. Dit kan de meest acute gevallen van de ziekte van Lyme onschadelijk maken.

Wat te doen bij een beet

Teken sporen hun host op door verhoogde koolzuurgehalte in de uitademingslucht, lichaamswarmte, verspreiding van geuren, verandering van lichtinval of een combinatie ervan. In bosrijke gebieden wacht de teek tot de huid van de host in de buurt is en klim hierop. Omdat teken zo klein zijn, merk je hier niets van.
De favoriete plekken waar teken zich graag aanhechten, zijn warme, broeierige plekjes, zoals:

• oksels
• knieholten
• achter de oren
• in het haar of langs de haargrens

Zodra je een teek hebt gezien, is het zaak om deze zo snel mogelijk te verwijderen. Dit doe je het beste met behulp van een pincet. Plaats het pincet zo dicht mogelijk op de huid, zodat je bij het knijpen de kop van de teek tussen de pincet hebt. Zodra je de teek bij het lijf pakt, heb je kans dat je niet alles van de teek verwijderd, waardoor er stukjes achterblijven. Deze kunnen alsnog ziekten verspreiden.

Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid en de kop vast en trek de teek in een langzame, maar solide beweging uit de huid. Check direct of er mogelijk stukjes achtergebleven zijn. Haal deze er ook direct uit.

Was de huid daarna meteen met zeep en water. Gebruik geen alcohol, hierdoor kan een mogelijke infectie juist verergeren.

Check dit filmpje van het Rode Kruis om te zien hoe je een tekenbeet verwijdert:

Een tekenbeet en de ziekte van Lyme

Laat de huid rondom de plek waar de teek zit een rode kring zien? Dan is het sowieso verstandig om naar de huisarts te gaan. Volgens experts is de kans op de ziekte van Lyme groter bij de aanwezigheid van deze ring.

Ook als dit niet het geval is, is het belangrijk om alert te zijn op symptomen die zich kunnen laten zien in de dagen of weken na verwijdering van de tekenbeet:

• Verhoging van temperatuur
• Stijfheid van de nek
• Doffe spierpijn
• Moeheid
• Koude rillingen
• Uitslag rondom de plaats van de tekenbeet

Als deze symptomen je na een tekenbeet bij jezelf of bij je kind opvallen, is het zaak om direct naar de huisarts te gaan. De kans is groot dat de besmetting met de Borrelia burgdorferi in dit stadium nog behandelbaar zijn.

Lees ook:

• Lupus Erythematodes: alles dat je moet weten over deze chronische ziekte
• De ziekte van Huntington; die moet je erover weten
• Het Zika-virus: update 2019