Waarom hebben ex-couveusekinderen later gezondheidsproblemen?

Al veertig jaar volgen wetenschappers het wel en wee van circa duizend volwassenen die in 1983 te vroeg werden geboren. Op 19-, 28- en 35-jarige leeftijd werden zij onderzocht. Dit jaar mogelijk opnieuw. Nuttig, want de helft had op zijn negentiende lichamelijke en geestelijk problemen.

“De deelnemers worden in 2023 veertig jaar en zitten in een nieuwe levensfase”, zegt TNO’er Sylvia van der Pal, coördinator van POPS, zoals het onderzoek heet. “Dit is een mooi moment voor een nieuwe meting.”

Het project begon in 1983 met een ’cohort’ van 1336 baby’s die dat jaar waren geboren na een zwangerschapsduur van minder dan 32 weken en/of met een geboortegewicht onder 1500 gram. Dat was 94 procent van alle Nederlandse ’couveusekinderen’ in 1983. Van deze jaargang is inmiddels een derde overleden, vooral in het eerste jaar. Maar het onderzoek heeft veel informatie opgeleverd over de gevolgen van hun vroeggeboorte.

Longklachten

Zo bleek dat van de overlevenden de helft problemen had op zijn negentiende. Dit varieerde van longklachten, doofheid en spasticiteit tot leermoeilijkheden en schroom om sociale contacten te leggen. Een kwart volgde speciaal onderwijs. De meting na 35 jaar wees uit dat de POPS-proefpersonen minder kinderen hebben dan andere 35-jarigen in Nederland. Van de vrouwen heeft 56 procent meer dan één kind terwijl dit bij leeftijdsgenoten 74 procent is, voor mannen is dit 40 procent versus 56 procent.

Bovendien hebben POPS-vrouwen vaker problemen tijdens hun eerste zwangerschap, zoals hypertensie (hoge bloeddruk). Hun eerste kinderen zijn overigens niet vaker ’prematuurtjes’.

Waardoor worden deze problemen veroorzaakt? “Van prematuren zijn de organen zoals de nieren, longen en hersenen nog niet goed ontwikkeld”, weet coördinator Van der Pal. “Daardoor hebben zij beademing en longrijpingsmedicatie nodig en krijgen zij soms een hersenbloeding na de geboorte.”

“Je kunt je ook voorstellen dat te vroeg geboren baby’s heel andere ervaringen en stimulansen krijgen dan kinderen die op die leeftijd nog veilig in de baarmoeder zitten. Harde geluiden en felle lichten worden daarin gedempt.”

Poli voor volwassen ‘couveusekindjes’

Deze omstandigheden kunnen ertoe leiden dat prematuren op latere leeftijd klachten krijgen. Maar die werden lange tijd niet tegen die achtergrond onderzocht. “Maar nu komen steeds meer volwassenen die te vroeg zijn geboren en een lang diagnostisch traject hebben afgelegd, er achter dat hun astma geen astma is maar longschade door de beademing in de couveuse.”

“Of blijkt na een eindeloze psychiatrische behandeling dat zij hersenschade hebben als gevolg van een hersenbloeding na de bevalling.” Daarom pleit zij voor een poli voor volwassenen met deze klachten.

Wat is de relevantie van een nieuw lichamelijk onderzoek op 40-jarige leeftijd? “We zijn benieuwd hoe het met alle organen gaat en met de verhoogde bloeddruk die we op 19-jarige leeftijd zagen”, zegt de coördinator. “Nu ze 40 zijn en verantwoordelijkheid dragen, spelen er fysiek en mentaal andere zaken. De toenemende druk op lichaam en organen heeft mogelijk tot meer lichamelijk gevolgen geleid.”

Bevallingsverhaal Marije: ‘Ik had het gevoel dat pijnstilling me een zwakkeling zou maken’