Januari is scheidingsmaand: een expert vertelt hoe je een scheiding het beste aanpakt voor je kinderen

Ieder jaar weer is januari de maand waarin de meeste scheidingen plaatsvinden. Er vinden in de eerste maand van het jaar namelijk maar liefst een derde meer scheidingen plaats dan in de rest van het jaar. Afgelopen jaar was geen uitzondering, want ook in 2021 stak januari er met 9.388 scheidingen bovenuit. Hoe komt dat? En hoe zorg je als ouder dat je de scheiding zo goed en soepel mogelijk laat verlopen? Wij spraken expert op het gebied van (complexe) scheiding van het Nederlands Jeugdinsituut (NJi), Harmke Bergenhenegouwen, hierover.

Januari mag dus met recht de scheidingsmaand genoemd worden, en dat is geen toeval. De maand december die hieraan voorafgaat speelt hierin namelijk een duidelijke rol. Bergenhenegouwen: “December is natuurlijk een feestmaand, waarin we veel samen zijn met familie, de maand waarin het gezellig moet zijn. Het gevolg is dat sommige stellen die al langer nadenken over een scheiding dit liever over de feestdagen heen tillen. Zodat ze een nieuw jaar beginnen met een nieuwe start.

Maar dat is niet het enige. De spanningen die de feestdagen met zich meebrengen, en de grote hoeveelheid tijd die stellen in december met elkaar doorbrengen kunnen ook doorslaggevend zijn voor een scheiding.”

Wat als je wil gaan scheiden?

Maar wat nu als jullie één van die stellen zijn die gaan scheiden. Hoe pak je dit dan het beste aan voor je kinderen? Bergenhenegouwen benadrukt dat het van belang is om samen de beslissing te nemen. “Dit is niet iets waarin kinderen mee zouden moeten beslissen. Verder is het belangrijk dat ouders zich realiseren dat er weliswaar een eind komt aan hun partnerrelatie, maar niet aan hun ouderrelatie.”

Vertellen dat je gaat scheiden

Wanneer je samen besloten hebt uit elkaar te gaan, komt er natuurlijk het punt waarop je het de kinderen moet vertellen. Een onvermijdelijk en moeilijk moment. Bergenhenegouwen vertelt hoe je dat het beste kunt aanpakken: “Het liefst vertel je het de kinderen samen en tegelijkertijd. Ook al is dat misschien moeilijk vanwege je eigen emoties. En hoewel veel kinderen wel voelen dat er spanningen zijn tussen ouders, komt de boodschap van een scheiding toch vaak onverwachts. Het is goed om dat in je achterhoofd te houden.

Verder is het belangrijk dat je jouw kind(eren) vertelt dat zij er niets aan kunnen doen. En om open te zijn over hoe het écht zit, zonder dat je daarbij in details hoeft te treden.

Als ouder zul je merken dat je kind op dat moment vooral bezig is met wat het voor hem gaat betekenen. Moet ik verhuizen? Kan ik beide ouders nog zien? Wie brengt me naar school en naar voetbal? Geef als ouder ruimte voor deze vragen en geef altijd zo eerlijk en duidelijk mogelijk antwoord.”

Na de scheiding

Zodra je eenmaal gescheiden bent is het volgens Bergenhenegouwen heel belangrijk dat ouders voor hun kinderen de vaste rituelen en gewoontes hetzelfde houden. “Het is voor kinderen van belang dat alles wat er hetzelfde kan blijven, ook hetzelfde blijft. Denk hierbij aan bedtijden, sporten en verjaardagen. De dagelijkse dingen. Dit geeft kinderen een gevoel van zekerheid en veiligheid.

Maar wat misschien wel van het grootste belang is, is dat kinderen contact blijven houden met beide ouders. Dat iedere ouder de gelegenheid krijgt om een positieve band met zijn of haar kind te behouden of op een andere manier op te bouwen. Zelfs als jijzelf geen contact wil met je ex-partner. Soms komt het voor dat kinderen zeggen geen contact meer te willen met een ouder, omdat het ze te veel stress oplevert. Ze hebben dan het gevoel dat ze moeten kiezen. Contactverlies om deze reden moet je willen voorkomen omdat het niet goed is voor de ontwikkeling van kinderen.”

Gevolgen van een scheiding

De directe gevolgen van een scheiding zijn vrij duidelijk. Veranderingen in het dagelijks leven, een nieuwe partner of een nieuw huis. Maar ook op lange termijn kunnen kinderen gevolgen ondervinden van een scheiding. “Zeker als een scheiding lang duurt en hier veel strijd bij is,” zegt Bergenhenegouwen. “Kinderen kunnen dan op latere leeftijd last krijgen van angsten, depressies, agressie of psychosomatische klachten zoals hoofdpijn of buikpijn. Ook blijkt uit onderzoek dat deze kinderen later vaak een lager opleidingsniveau hebben en zelf een grotere kans hebben om ook te gaan scheiden.”

Dit artikel verscheen eerder op JM Ouders.