Ik vind het ouderschap zwaar, hoe ga ik hiermee om? Psycholoog geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie. Elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste kan aanpakken. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft GZ-psycholoog Kirsten Bilderbeek antwoord op de vraag: ik vind het ouderschap zwaar en voel me daar schuldig over. Hoe ga ik hiermee om?

“Het is heel menselijk dat je het ouderschap als zwaar kan ervaren”, vertelt Bilderbeek. “Ik zie het als een uitnodiging voor jezelf om te onderzoeken wat het voor jou zo zwaar maakt. Wat heb je als ouder nodig om daarmee om te gaan, om het vol te kunnen houden? Dat kunnen allerlei dingen zijn.

Praktische hulp

Als eerste kunnen dat praktische dingen zijn. Als jij weinig slaap hebt door de zoveelste onderbroken nacht, dan is het logisch dat je dat zwaar vindt. Dat is ook pittig, dat zal elke ouder kunnen beamen. Dan kan het zijn dat je gewoon even praktische hulp nodig hebt, misschien kan je partner wat meer bijspringen of kunnen opa en oma een keertje oppassen?

Aan de andere kant kunnen ook onderliggende processen meespelen, wat ervoor zorgt dat jij het moeilijk hebt in het ouderschap. Denk hierbij aan je eigen overtuigingen, je eigen patronen en je eigen kwetsbaarheden, deze worden soms opeens heel zichtbaar als je kinderen krijgt. Ook het voorbeeld dat je van je ouders had kan hierin meespelen. Zorgden zij goed voor zichzelf of waren ze alleen maar met hun kinderen of juist met hun werk bezig?

Onderliggende patronen

Al deze onderliggende patronen kunnen oud zeer ophalen. Misschien word je wel geconfronteerd met je eigen kindertijd, met de opvoeding die jij kreeg. Daar kan een emotionele laag onder zitten. Uit eerdere ervaringen ontstaat de bril waarmee je naar de wereld kijkt. Dat kan gaan over strenge normen en eisen, maar ook over overtuigingen dat je jezelf moet opofferen en je altijd aan moet passen. Dit soort patronen kunnen het heel moeilijk maken om af en toe ook even aan jezelf te denken, even die me-time te nemen die je nodig hebt.

Het beste wat je kan doen als je het even zwaar hebt, is er niet alleen mee blijven rondlopen. Deel het met de mensen om je heen. Er is maar een taks van wat je zelf als persoon kan dragen, alleen maar doorgaan houd je niet vol. En probeer weer de regie te pakken: wat heb ik nu nodig om me weer goed te voelen? Wat is voor mij nu belangrijk? En hoe kan ik daar op een gezonde manier voor zorgen?

Schuldgevoel

Veel ouders die dit ervaren, ervaren daarbij ook een schuldgevoel. Je wilt dit niet voelen, maar je voelt het toch. Dit schuldgevoel kan komen doordat er een innerlijke, kritische en strenge kant in jou zit, dat ook uit je verleden kan komen. Dit kan te maken hebben met kritische boodschappen die je zelf als kind of als puber hoorde van belangrijke volwassenen in je omgeving.

Daarbij komt het ook regelmatig voor dat de realiteit van het ouderschap anders is dan verwacht. Het beeld dat je van anderen ziet op social media kan daar ook in meespelen, evenals het voorbeeld dat je zelf als kind hebt gehad van je eigen ouders.

Het lijkt alsof het bij anderen allemaal zo makkelijk afgaat, maar ik geloof dat elke ouder het weleens zwaar heeft. Ik vind het dan ook belangrijk om te normaliseren dat het ouderschap zwaar kan zijn. Ik vind het woord zelfcompassie daar mooi bij passen: je mag compassie tonen met jezelf. Het is ook intensief, het is ook pittig, en dat is oké. Dat mogen ouders best wat vaker tegen zichzelf zeggen.

Wanneer hulp vragen?

Hoewel het is niet erg is als je het ouderschap af en toe zwaar vindt, is het wel belangrijk om hulp te vragen wanneer dat echt nodig is. Als je merkt dat het gevoel langer dan een aantal dagen aanhoudt, als je je echt uit bed moet slepen, als het niet meer lukt om ergens van te genieten en plezier te hebben, als je sombere gedachtes hebt of als je zelfs denkt: ik wil dit niet meer, ik kan het niet meer aan, dan zijn dat absoluut redenen om naar de huisarts te gaan.

Het kan ook gebeuren dat je bijvoorbeeld angstig wordt en de deur niet meer uit durft. Als het jou echt gaat belemmeren in je leven, is het ook verstandig om hulp te vragen. Ook voor ouders die al bekend zijn met psychische klachten, nog voordat ze kinderen kregen, is het goed om bij zulk soort gedachtes op tijd aan de bel te trekken. Als angst, dwang- of stemmingsklachten al een kwetsbaarheid zijn, dan kan het ouderschap wel een aanleiding zijn waardoor het weer toeneemt. Blijf er dus niet te lang mee rondlopen.”

Kirsten heeft een praktijk voor jonge ouders, LIMA – Liefdevolle Mama’s, waarmee ze meerdere online aanbiedingen heeft en een podcast voor alle ouders.

Hoe krijg ik dit jaar meer tijd voor mezelf als ouder? Oudercoach geeft advies