Spijt van het moederschap: ‘Als ik de klok terug kon draaien…’

Orna Donath (46) is socioloog en docent aan de universiteit van Tel Aviv. Ze deed zes jaar over het eerste onderzoek ter wereld naar spijt van het moederschap.

In haar boek Spijt van het moederschap interviewt zij 23 vrouwen. De deelneemsters aan het onderzoek zijn divers. Zo hebben zij allemaal een andere afkomst, klasse en burgerlijke staat. Ze zijn thuisblijfmoeder of hebben een baan. Maar één ding hebben zij gemeen, ze hebben allemaal spijt van het moederschap.

Spijt van het moederschap

De vrouwen die in het boek aan het woord komen, delen hun gevoelens over het moederschap. Zo zegt Sky, een moeder van drie kinderen, tegen Donath: “Als ik de klok terug kon draaien, weet ik zeker dat ik geen kinderen op de wereld zou zetten. Dat is me volkomen duidelijk”.

Maar het gaat ook verder, zo zegt Sophie, moeder van twee kinderen: “Als er een klein kaboutertje langs zou komen die vroeg of hij ze moest laten verdwijnen alsof er niks is gebeurd, zou ik zonder aarzelen ja zeggen.”

Orna Donath vertelt aan J/M Ouders dat mensen liever niet praten over het feit dat ze spijt hebben van het moederschap. Dit verpest namelijk het perfecte plaatje. “Mensen horen liever dat het moederschap voor iedereen fantastisch is, de essentie van het leven. De maatschappij wil dat wij vrouwen op een natuurlijke manier en met plezier de rol als moeder vervullen.”

Spijt en toch meerdere kinderen

Sommige vrouwen in het boek hadden al spijt van het moederschap na hun eerste kind, maar hebben toch meerdere kinderen gekregen. Orna vertelt daar verschillende redenen voor zijn. “Er zijn vrouwen die pas bij een tweede of derde kind spijt hebben, maar er zijn ook vrouwen die meteen bij hun eerste kind al spijt hebben. Ze krijgen toch meerdere kinderen, omdat ze bijvoorbeeld denken dat het leuker wordt als ze een tweede kind krijgen.

Ik ontmoette een moeder van twee kinderen die spijt had van het moederschap. Op dat moment was ze zwanger van een derde. Ze wilde niet dat haar kinderen eronder zouden lijden dat zij spijt had van het moederschap. Ze gunde hen een groot gezin met broertjes en zusjes.

Het kan ook dat vrouwen meerdere kinderen krijgen, omdat dat sociaal gewenst is. In Israël is het de norm om meerdere kinderen te krijgen, het gemiddelde is 3,1 kinderen. Het is niet normaal om ‘maar’ één kind te krijgen. Dat wordt gezien als zielig, eenzaam of verwend.”

Spijt hebben mag

“Met dit boek hoop ik dat vrouwen zich vrijer voelen om te gaan praten over spijt van het moederschap en daar niet voor veroordeeld worden. In het leven hebben we vaak spijt, bijvoorbeeld van ons huwelijk, van onze studiekeuze of van een tattoo.

Het moederschap brengt enorme veranderingen in ons leven met zich mee en nieuwe relaties. Waarom mogen we geen spijt hebben van het moederschap?”

Moedertaboes opgebiecht: ‘Soms verlang ik enorm terug naar een leven zonder kinderen’