Wat als je peuter nog (bijna) niet praat?

Het is zo’n leuke ontwikkeling als je baby van klanken naar echt praten gaat. Als ‘ie voor het eerst ‘mama’ zegt en ‘papa’, en daarna nog heel veel meer woorden leert. Woorden die alleen jij verstaat, zoals ‘naan’, ‘lie’ en ‘poe’ (banaan, vlieg, poes) en bijvoorbeeld zijn eigen naam.

Maar wat als je baby, die ondertussen een peuter te noemen is, nog geen woord wisselt? Een kind van 2,5 die net aan ‘mama’ zegt en verder een beetje erop los brabbelt? Moet je bij een spraakachterstand dan aan de bel trekken, afwachten of juist heel veel tegen hem gaan kletsen?

De taal- en spraakontwikkeling per leeftijd

Als we een kijkje nemen bij Oeiikgroei komen we erachter dat een baby tussen de nul en twee weken al geluidjes maakt, vooral als je tegen hem praat. Vanaf zes weken kan hij twee geluidjes maken op één uitademing en vanaf twaalf weken kan een baby zijn adem-, stem- en mondbewegingen combineren.

Dat, en het kijken naar jouw mond als je praat, zijn belangrijke ontwikkelingen voor spraak bij je kind. Vanaf zo’n vier maanden kan je baby hoge gillende geluiden maken of juist heel lage en zal je merken dat hij het ook heel leuk vindt om naar zichzelf te luisteren. Vanaf vijf maanden kan je baby echt gaan brabbelen, maar hij bedoelt nog niets met die woorden. Dat komt zo rond de twaalf maanden, dan komt je kindje erachter dat een woord ook echt iets is, zoals mama. Vaak zijn de eerste woorden ‘mama’, ‘papa’ of ‘auto’. Is je kind zeventien maanden, dan merk je dat hij woorden kan gaan combineren, zoals ‘poes eten’.

Houd er wel rekening mee dat elk kind verschillend is en dat sommige kinderen pas later gilletjes laten horen of woorden gaan verbinden. Die kindjes hebben misschien meer interesse in bewegen dan in praten. Dit is niet erg, het komt vanzelf. Bovengenoemde leeftijden zijn vanaf-leeftijden.

Maar wat als je kindje echt niet begint met praten en hoe merk je dat?

De meeste kinderen zeggen hun eerste woorden tussen de twaalf en achttien maanden, soms nog niet heel duidelijk. Dit komt omdat ze nog aan het leren zijn natuurlijk en vaak gebruiken kinderen eerst het laatste gedeelte van een woord, zoals ‘naan’ voor banaan en ‘fant’ voor olifant. Dit is normaal. Het is aan jou de taak om dan het complete woord te herhalen: ‘Wil je een banaan?, Ja, dat is een olifant!’.

Tot 2,5 jaar leert je kind verschillende woorden te zeggen en misschien zelfs al woorden combineren. Dit is een belangrijke stap en een goede leidraad om te checken of je kindje echt nog niet praat. Vanaf 2,5 jaar zou je peuter namelijk tweewoordzinnen moeten kunnen maken, zoals ‘mama doen’, ‘poes aaien’, ‘ijs eten’. Is je kindje drie jaar en maakt hij nog geen tweewoordzinnen, dan zou het kunnen dat hij een spraakachterstand heeft.

Wat kan je doen om een achterstand te voorkomen?

Help je mini met praten, met het leren van woorden en met het maken van zinnen door op een volwassen manier tegen hem te praten. Kort niets af, gebruik geen kinderlijke uitspraken, noem een hond een hond (en geen waf waf) en praat lekker veel tegen hem. Ook voorlezen is heel belangrijk in de taal- en spraakontwikkeling, maar ook plaatjesboeken zijn interessant. Laat hem dingen aanwijzen en benoemen, of laat hem de plaatjes zoeken die jij opnoemt. Spelen met andere, oudere, kindjes werkt vaak ook goed.

Wat als je kind een spraakachterstand heeft?

Denk je dat je kind echt nog niet goed genoeg praat of praat hij helemaal niet? Vraag dan om hulp bij het consultatiebureau. Hoogstwaarschijnlijk word je doorverwezen naar de logopedist die door middel van onderzoeken kijkt op welk niveau je kind nu zit en wat eraan gedaan kan worden.

Meer lezen?

• Vanaf wanneer kan je peuter volle zinnen uitspreken? Zo verloopt de spraakontwikkeling
• Wat helpt nou echt voor de ontwikkeling van het IQ van je baby? Juist. Een kartonnen doos
• Van moeder tot moeder: 25 gouden tips voor het opvoeden van je peuter