Anoniem: ‘Ik dacht dat mijn man nuchter, charmant en grappig was. Dat was hij niet’

Er zijn vele vormen van misbruik en verwaarlozing. Deze vrouw vertelt anoniem over hoe zij slachtoffer werd van emotionele verwaarlozing in haar relatie.

In tegenstelling tot fysieke verwaarlozing of zelfs misbruik, gebeurt emotionele verwaarlozing vaak stil en onzichtbaar. Bij misbruik zijn er tekenen als kneuzingen, maar emotionele verwaarlozing is moeilijk vast te stellen. Bovendien kan het vele vormen aannemen, denk aan onrealistische hoge verwachtingen, niet aandachtig luisteren tot het ontkrachten van emotionele ervaringen van een persoon, zodat je aan jezelf gaat twijfelen.

Deze vrouw, die liever anoniem blijft, had er mee te maken in haar relatie. Ze vertelt:

Emotionele verwaarlozing

‘Twee jaar geleden ben ik uit mijn huis gevlucht. Emotioneel misbruik was de belangrijkste controlemethode die mijn man toepaste. Al jarenlang was onze relatie slecht, hoewel ik dat pas op het laatste moment echt door had. Het was veel meer dan een onvermogen om te communiceren. Jarenlang dacht ik dat de man van wie ik hield nuchter, charmant, grappig en aanhankelijk was. Het probleem zat hem in dat we constant dezelfde soort ruzies hadden.

De ruzies werden constant aangewakkerd door een kritische opmerking (van hem) en vervolgens een verdedigende reactie (van mij). Hij zou telkens weer zeggen dat hij niets verkeerd deed, hij begon vaak zelfs te huilen, zodat ik me weer ging verontschuldigen. Nadat ik me urenlang had verontschuldigd, zou hij me eigenlijk maar toch vergeven. De oorspronkelijk oorzaak van de hele ruzie is keer op keer nooit behandeld. We gingen gewoon weer verder. En er waren ook veel gelukkige tijden, tot hij weer iets zei, en ik uiteindelijk weer de schuld accepteerde van ruzies. En daarmee werd de toon gezet voor onze relatie.

Als ik per ongeluk water op de keukenvloer had laten druppelen, een paar minuten nadat ik had beloofd dat het eten zo klaar zou zijn, of afwas niet meteen na het eten had gedaan, dan snauwde hij naar me en liet hij het niet rusten tot ik voldoende sympathie had getoond en laten zien dat hij gelijk had. Hij wilde weten ‘waarom ik zo stom was’, hij noemde me een ‘slechte moeder’. Hij zei dat ik problemen had om mijn woede te beheersen. ‘Sociopaat’, ‘psychopaat’, ‘leugenaar’, ‘dombo’, ‘idioot’ en ‘bitch’ zijn woorden die ik vaak te horen kreeg.

Toen ik probeerde weg te lopen na weer een dreigende ruzie, schreeuwde hij dat weglopen het ergste was wat ik hem aan kon doen. En hoe kon ik het überhaupt proberen? Als ik niet reageerde, schreeuwde hij dat ik hem niet moest negeren. Toen ik probeerde om rustig te blijven en aardig te zijn, zei hij dat ik harteloos was.

Hij schaamde zich als ik een zwarte bh onder een wit t-shirt had in de zomer. Hij zei me dat de manier waarop ik tijdens (het einde van) de zwangerschap op de bank zat ‘walgelijk’ was, evenals het dragen van een legging als broek.

Toen hij voor de zoveelste keer zei dat hij me niet zou moeten vertellen ‘hoe ik een vrouw zou moeten zijn’, stemde ik er mee in (om er vanaf te zijn), en vroeg me tegelijkertijd af of mijn ogen mijn vermoeid knikje zouden verraden. Soms bleef ik twee vollen dagen in de slaapkamer me terugtrekken, zachtjes snikkend in mijn handen, onbegrijpelijk waarom hij me niet gewoon even met rust zou laten.

Ik begon over een echtscheiding, hij begon te dreigen om me te slaan. Het ging hem allemaal om controle. Op een warme avond vorig jaar brak er opnieuw een gevecht uit, dit keer voor de ogen van onze dochter. Het werd weer een welles nietes gevecht, over wie onze dochter haar pyjama aan zou trekken. Hoe het eindigde? Hij gooide me van bed.

Hij gooide me ver genoeg. Ik herinner me dat, omdat ik weet dat ik tijdens de val nog dacht ‘ik moet toch nu een keer landen’. Ik viel heel hard en maakte zo’n klap dat ik ook last kreeg aan mijn borst, ademhalen ging ineens moeilijker. Terwijl dit allemaal gebeurde schreeuwde hij dat ik een leugenaar en psychopaat was. Hij schreeuwde dat hij onze dochter naar bed zou brengen, ik schreeuwde en wilde hem tegenhouden. Ik klemde onze dochter tegen me aan, hij trok haar uit mijn armen en stormde de kamer in. Ik hoor haar nog huilen.

Ik had een soort veiligheidsplan, zo erg was het al. Mijn weekendtas stond in de kast, en toch ben ik er die avond niet naartoe gegaan. Hoe kon ik die kleine meid ongemerkt uit het huis halen? Hoe kon ik op lange termijn aan mijn man ontsnappen? Ik legde mijn hoofd op het kussen op bed, deed het licht uit, kneep mijn ogen dicht en wilde dat de realiteit wegsmolt.

Een paar maanden later besloot ik om weg te gaan, ik wilde niet meer thuis zijn. Niet wetende wat ik anders moest doen, besloot ik naar de politie te gaan. De verstikkende en fysieke bedreigingen waren genoeg aanleiding voor de politie om mijn man uit het huis te halen.

De emotionele littekens bleven achter. Mijn man is misschien uit huis gehaald, maar zijn stem bleef in mijn hoofd. Elke keer dat ik voor het bed stond, of naar de keukenvloer keek, wilde ik in elkaar zakken. Ik werd er gek van, ging telkens naar de badkamer om een plas water in mijn gezicht te gooien, het af te vegen met een handdoek om met een frisse blik weer voor het bed te staan, of naar de keukenvloer te kijken. Maar het bleef.

Tot ik dacht dat de gekwelde kreet die door de kamer kaatste van mezelf kwam. Misschien had mijn man nog gelijk ook, dacht ik. Hij had tenslotte gelijk gehad over meerdere dingen. Niets van dat alles zou zijn gebeurd als ik niet beter was in het moederschap, of voor hem.

Nee.

Er is geen excuus om de persoon waarvan je wordt verondersteld lief te hebben, met minachting te behandelen.

Er is geen excuus om iemand te manipuleren, ze verbaal te misbruiken of hen te dwingen jouw mening te delen.

Er is geen excuus om iemand te verstikken of om te dreigen met welke vorm van geweld dan ook.

Er is geen excuus om kinderen aan geweld bloot te stellen.

Het kostte mij veel moeite, ik heb veel ondersteuning nodig gehad om los te komen van de sluipende cyclus van geweld. Het duurde jaren om mijn geest opnieuw te kalibreren, zodat ik mijn instincten kon vertrouwen en mijn gezicht naar de zon kon keren.

Meer lezen?

• Een relatie met een narcist: ‘Lieve vriendin, je hoeft je niet te schamen’
• Anoniem: ‘Ik was zes weken zwanger toen ik de affaire van mijn man ontdekte via zijn iPhone locatie’
• Anoniem: ‘Ik wist dat ik niet met hem moest trouwen, maar ik deed het toch. Nu heb ik spijt.’