Een jaar extra kleuteren, heeft dat zin? De voors en tegens volgens experts

Eén op de tien schoolkinderen moet een jaar extra kleuteren. Maar heeft dat wel zin? Veel kleuterleidsters en schoolleiding adviseren (vooral jonge leerlingen) om die extra tijd in het veilige kleuternest te pakken. En ouders moeten soms lubben om hun jonge kind toch door te krijgen. Wie heeft er gelijk?

Een half jaar of jaar extra kleuteren klinkt gezellig. Zeker als je een vroege leerling bent. Nóg een jaar torens van blokken bouwen, buitenspelen en kleine taakjes doen. Maar kinderen die groep 2 overdoen gaan niet alleen maar spelen. Als het goed is maken juffen en meesters een ontwikkelingsplan voor deze kinderen zodat ze straks wel klaar zijn voor groep 3. Bovendien heeft een kind dat groep 2 overdoet wel extra veel uitdaging nodig.

LEES OOK: Deze moeder had een lieve oplossing om haar kleuter niet verdrietig te laten zijn op school.

Jaar extra kleuteren

Vorig jaar deden 18.000 kleuters een extra jaar groep 2. De staatssecretaris was het daar niet mee eens. Volgens hem is groep 2 vaak te speels en groep 3 te schools. Sommige kinderen zijn nog niet klaar voor die grote overgang, maar om daar nou een op de tien kinderen een extra jaar voor op school te laten?

Effect op langere termijn

De staatssecretaris heeft gelijk, want uit onderzoek blijkt dat een jaar extra kleuteren op de lange termijn geen zin heeft. Dat ontdekte Jaap Roeleveld, die daar aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar deed. Uit zijn onderzoek blijkt dat er alleen positieve effecten op korte termijn zijn. Na een paar jaar zie je geen enkel verschil meer in cognitieve vaardigheden tussen kinderen die verlenging hebben gehad en kinderen voor wie dat is overwogen, maar die toch gewoon zijn doorgestroomd.

In een interview met Psychologie Magazine vertelde hij dat de uitkomst hem ook had verrast. ‘Je zou toch verwachten dat je zo’n extra jaar in cijfers zou terugzien.’ Maar wat als een kind echt nog te speels is voor groep drie? Volgens Roeleveld is er niks mis met een speels kind in groep drie. ‘Ons advies is om een kind in groep twee beter voor te bereiden op het volgende jaar en in groep drie gedifferentieerd onderwijs aan te bieden.’

Meer kinderen laten doorstromen is financieel interessant. Geen wonder dus dat de staatssecretaris van onderwijs zich liet horen. Ook hij beroept zich op onderzoek waaruit blijkt dat het jaar extra kleuteren geen zin heeft. Het Nederlands Instituut voor Onderwijs en Opvoedingszaken (NIVOZ) denkt daar anders over. In NRC Handelsblad vertelde onderzoeker Hartger Wassink dat hij niet per se voor of tegen een extra kleuterjaar is, maar voor een zo breed mogelijke ontwikkeling van een kind. Die ontwikkeling gaat niet lineair, zeker niet bij kleuters. Kleuters verschillen zo veel van elkaar, terwijl het onderwijs steeds meer uitgaat van maakbare kinderen die in dezelfde klas dezelfde ontwikkeling doormaken.

Wat is de oplossing?

‘Aangepast onderwijs in groep drie is een betere oplossing voor “speelse” zesjarigen,’ zegt Roeleveld. Niet het kind aanpassen aan het schoolsysteem, maar het systeem aanpassen aan de ontwikkeling van het kind. Sommige kinderen zijn aan het eind van groep 2 nog niet klaar om te leren schrijven, lezen en rekenen. Maar misschien zijn ze dat een paar maanden later wel. Tussentijdse instroming naar groep 3 zou een oplossing kunnen zijn, maar extra uitdaging in dat extra jaar in groep 2 ook. Op veel scholen gebeurt dat gelukkig al en krijgen kinderen die met vijf jaar al interesse hebben in letters en cijfers extra aandacht, samen met de kinderen die eigenlijk al in groep 3 hadden horen te zitten.

Een jaar extra kleuteren is daarom niet zo speels als het klinkt. Leerkrachten in de kleutergroepen kunnen heel goed omgaan met al die verschillende niveaus. De beslissing of je kind een jaar extra in die kleutergroep blijft is er een die je heel goed moet overleggen met de leerkracht. Je hoeft in ieder geval niet bang te zijn dat je kind zich een jaar lang in de poppenhoek zit te vervelen tussen de vierjarigen.

LEES OOK: Hier moet je niet mee aankomen bij de kleuterjuf.

Door: Manon Sikkel

Onderwerpen

• kleuter