Hoe vind ik als hoogsensitieve ouder rust? Toegepast psycholoog geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie. Elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste kan aanpakken. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft toegepast psycholoog Loes Boxem antwoord op de vraag: hoe vind ik als hoogsensitieve ouder rust?

“Rust vinden als ouder is een enorme uitdaging, en als hoogsensitieve ouder al helemaal. Gedurende een dag verwerk je heel wat prikkels: geluiden die je hoort, dingen die je ziet, gesprekken met mensen, taken die je uitvoert, temperaturen die je voelt, eten dat je proeft, geuren die je ruikt, etc. In het brein zit een filter die de belangrijke prikkels eruit filtert en bij je binnen laat komen. Maar hoogsensitieve mensen hebben dat filter niet.

Prikkelverwerking

Bij hen komen alle prikkels tegelijk en even hard binnen. Het brein vindt alles even belangrijk. De prikkelverwerking kost daardoor meer tijd en energie. HSP’ers hebben om die reden meer tijd nodig om weer op te laden na een dag. Wanneer je één of meerdere kinderen hebt, heb je simpelweg beperktere oplaadmomenten. Je kunt je niet op elk gewenst moment terugtrekken wanneer je daar behoefte aan hebt.

Daarbij komt nog dat kinderen extra prikkels met zich meebrengen. Meer geluiden om je heen, meer spullen in je huis, aandacht vragen wanneer je iets anders aan het doen bent, emoties van je kind en misschien ook nieuwe of andere emoties bij jezelf. Hoogsensitieve mensen hebben trouwens ook vaak wat langer nodig bij het wennen aan nieuwe situaties. Het kan dus zijn dat je als HSP’er langer nodig hebt om te wennen aan het ouderschap en hoe je leven erdoor verandert.

Overprikkeld

Op sommige momenten is het je als ouder even te veel en ben je gewoon ‘leeg’. Dan ben je overprikkeld. Er zijn teveel prikkels bij je binnengekomen en je zenuwstelsel raakt dan overbelast. Iedereen kan overprikkeld raken, maar HSP’ers bereiken dat punt sneller doordat ze meer prikkels tegelijk verwerken en op een dieper level.

Overprikkeld zijn terwijl je met je kind bent, is moeilijk. Het zorgt ervoor dat je lontje kort is, je raakt geïrriteerd en hebt geen geduld meer. Je reageert niet zoals je zou willen naar je kind en daar voel je je vervolgens weer schuldig over. Het is dus de uitdaging als HSP-ouder om te voorkomen dat je overprikkeld raakt. Maar dingen als slaaptekort zorgen er nog eens extra voor dat je sneller in die overprikkelde modus belandt.

Intens beleven

Ik ben zelf een hoogsensitieve ouder en ik heb een hoogsensitieve dochter. Dat is intens. Als HSP’er voel en beleef je alles intens. Mensen die niet bekend zijn met HSP en dit niet begrijpen, kunnen haar weleens theatraal vinden, soms misschien zelfs aanstellerig. Als zij een klein pijntje heeft, kan dit voor haar een overheersend gevoel geven. Een schrammetje kan voor haar heel erg zijn.

Emoties blijven bij een HSP langer hangen. Bij mijn dochter dus ook. Het is een uitdaging om niet de emoties van mijn dochter over te nemen. Wanneer zij boos is, ga ik van nature heel makkelijk mee in die boosheid. Simpelweg door het feit dat ik haar emoties makkelijk overneem, omdat je die als HSP’er zo goed aanvoelt bij een ander. Het voelt dan alsof het jouw eigen boosheid is op dat moment. Voor je het weet ben je zelf veranderd in een driftige peuter.

Gemoedstoestand spiegelen

Ik maak daarom steeds bewust onderscheid in welke emoties van mij zijn en welke van haar. Andersom geldt dat ook, wanneer mijn lontje kort is, merk ik dat zij ook heel opstandig wordt. Je spiegelt elkaars gemoedstoestand als het ware. Het mooie aan onze hoogsensitiviteit is dat ik haarfijn aanvoel hoe ze zich voelt, waar dat door komt en wat ze nodig heeft. Nog voor zij aangeeft dat er iets is, weet ik het al. Ik weet precies hoe ik er voor haar kan zijn.

Wanneer ze weer gekalmeerd is, kunnen we ook heel goed over onze gevoelens praten. Ik denk dat dat heel waardevol is voor haar ontwikkeling en voor onze band samen. Wat ik ook heb ondervonden door mijn dochters hoogsensitiviteit, is dat de standaard opvoedtips totaal niet bij haar aanslaan. Ze is bijvoorbeeld moeilijk te overtuigen wanneer ze eenmaal een mening heeft gevormd.

Ze geeft het ook gelijk aan wanneer ze iets niet prettig vindt. Als opvoeder kan dat uitdagend zijn. Je kunt misschien denken: doe gewoon even wat ik zeg. Maar ik vind het juist een erg mooie eigenschap van haar. Ik hoop dat ze zo goed in contact blijft met haar eigen gevoelens en hiervoor durft te blijven opkomen, ook als ze volwassen is.

Tips voor hoogsensitieve ouders

Voor de meeste HSP-ouders is het heel helpend om je vast te houden aan bepaalde structuren. Voorspelbaarheid is erg prettig en dat geldt ook voor hoogsensitieve kinderen. Het geeft een veilig, bekend gevoel. Misschien herken je het wel dat je vaak in het moment besluiteloos bent en maar niet kunt bedenken welke boodschappen je voor het avondeten zal halen. Je maakt zoveel keuzes op een dag, en HSP’ers denken alle mogelijkheden en eventuele gevolgen uit.

Ze willen de best mogelijke keuze maken, ook al gaat het maar om iets kleins. Daardoor kost keuzes maken heel veel energie en ben je soms simpelweg te moe om een keuze te maken.

Voorbereiden

Dingen voorbereiden helpt daarom enorm, dit scheelt je een heleboel nadenken en energie.

• Kleren klaarleggen
• Tassen ’s avonds inpakken voor de volgende dag
• Een weekplanning maken,
• Weekboodschappen doen en
• Voor elke dag bedenken wat je gaat eten

Waar word jij gelukkig van?

Ook raad ik aan om te onderzoeken waar jij als ouder gelukkig van wordt en hier meer van te integreren in je dagelijkse leven. Het is belangrijk dat je dingen doet die je leuk vindt, zodat je op die manier ook energie terugkrijgt. Dat kunnen dingen zijn die je alleen doet, maar ook wanneer je dingen met je kind onderneemt kun je kiezen voor dingen die je allebei leuk vindt. Je hoeft namelijk niet altijd alleen maar dingen te doen voor je kind, je mag jezelf ook een plezier doen.

Maak gebruik van je intense beleving. Hoewel het soms ingewikkeld is, brengt het je zoveel moois. Het betekent dat jij ook waanzinnig kan genieten van al het moois in het ouderschap. Wanneer jij je hierop focust, wordt het allemaal een stuk mooier. Probeer dit dus heel bewust op je papa- of mama-dag in te zetten, of bijvoorbeeld in het weekend wanneer je veel met je kind bent.

Sta tijdens de dag een aantal momenten stil en kijk eens naar je kind, echt even bewust. Hoe mooi het is wat je kind aan het doen is; geniet van het feit dat het lekker zit te spelen. Je kunt ook een dankbaarheidsdagboek bijhouden met alle momentjes waar jij dankbaar voor bent die dag. Dit draagt enorm bij aan je geluksgevoel.”

Wil je nog meer weten? Lees dan Loes haar ontprikkelgids of volg een coachtraject bij haar. En kijk voor herkenbare situaties op haar Instagramaccount. 

Veronique (34): ‘Mijn 3-jarige dochter is hoogsensitief’