3 fasen die iedere ouder van een jongen beter wil leren begrijpen

Jongens of meisjes opvoeden is een heel ander verhaal. Natuurlijk is elk kind anders, maar de fases waar jongens doorheen gaan kunnen wat challenging zijn voor de ouders.

Maggie Dent is een opvoedingspedagoog en auteur uit Amerika en door het vele jaren werken met ouders van jongens, heeft ze gemerkt dat er wat vragen zijn die vaak herhaaldelijk gesteld worden in verschillende stadia van de jeugd. Deze behandelt ze in haar boek Mothering Our Boys.

Fases ontwikkeling jongens

De ene fase is lastiger dan de ander. En een plan van aanpak per individu is natuurlijk niet te generaliseren, maar door ons te verdiepen kunnen we wel iets beter begrijpen hoe onze jongens reageren op belangrijke en onzichtbare veranderingen die plaatsvinden. Misschien geldt het niet voor alle jongens, maar algemeen gezien gaan de meeste jongens op een vergelijkbare manier door deze levensfases heen.

Dit zijn de meest herkenbare momenten en hoe je er het best mee om kunt gaan:

1. De peutertijd

De peutertijd is de eerste ‘lastige’ fase die je kleine doormaakt. Alle peuters zijn mini wetenschappers, avonturiers en ontdekkingsreizigers die al hun zintuigen gebruiken om te ontdekken hoe de wereld eigenlijk werkt. En dankzij hun energie en fysieke kracht kan het heel vermoeiend zijn voor jou als ouder. Alle peuters willen bewegen en volop ontdekken. Het lijkt wel of jongens nóg liever alles willen aanraken of alles willen raken met andere voorwerpen.

Vergeet ook niet het duwen, trekken, het springen en de noodzaak om zo ver mogelijk van ouders weg te rennen zodra ‘ie enige vrijheid rijgt. Wanneer je kleine besluit om met een watervaste stift een mooie tekening op je muur te maken, is het verstandig dat niet direct als slecht of verkeerd te bestempelen.

Pauzeer even en vraag je peuter met een positieve stem of hij dat helemaal alleen heeft gedaan. Daarmee erken je eigenlijk hoe slim en creatief hij is geweest. Geef vervolgens wat constructieve feedback en vertel dan dat je samen met je ventje de rommel die hij heeft gemaakt ook weer moet opruimen. Als je er voor zorgt dat het schoonmaken een tijdje duurt, kan het een natuurlijke remmer worden en zullen ze niet exact dezelfde activiteit opnieuw doen.

2. Drukke vierjarigen

Vaak rond de leeftijd van vier jaar kunnen jongens zich wat rebelser gedragen, minder reageren op ouderlijke begeleiding en lichamelijk heel energiek zijn (lees: behoorlijk druk). Niets lijkt te werken bij je felle, drukke en actieve vierjarige.

Tegen deze leeftijd hebben jongens over het algemeen meer spierkracht en daarmee meer fysieke kracht. Een andere verklaring voor deze gedragsverandering is te wijden aan wat verschuivingen in de hormonale activiteit, vooral het LH (luteïniserend hormoon) dat zorgt voor de productie van testosteron. Dit hormoon ligt nog wat verborgen in het lichaam van je kleine jongen, om later een veel grotere rol te spelen wanneer de puberteit begint.

Vierjarige jongens kunnen nog steeds worstelen met hun verbale communicatie en zijn daardoor geneigd om te reageren door middel van fysieke actie. Ongeacht de reden voor de toename van energie en de behoefte aan activiteit, hebben jongens van vier tot zes vaak veel meer bewegingsvrijheid en bewegingsruimte nodig. Ze zijn op zoek naar mogelijkheden om avontuurlijk en dapper te zijn en om momenten waarop ze in staat om hun eigen keuzes te maken.

Moeders kunnen dit heel moeilijk vinden omdat het vermoeiend en frustrerend kan zijn om de balans te bewaren tussen een ‘strenge’ en ‘liefhebbende’ moeder. Partners kunnen ook gefrustreerd raken, maar ze kunnen over het algemeen de behoefte aan fysieke vrijheid iets meer begrijpen dan moeders.

Het is belangrijk om je vierjarige jongen lichamelijk gezien zo actief mogelijk te houden. Laat hem lekker buiten spelen, ook met andere kinderen. Wees ervan bewust dat je ventje vaak niet opzettelijk op een bepaalde manier handelt, wees dus voorzichtig met te veel ‘nee!’ zeggen of met het maken van ‘ernstige’ verwijten.

Met constante begeleiding en een emmer vol geduld, zal je kleine jongen beter worden in het nemen van beslissingen – die jou als ouders ook minder frustratie en stress bezorgen.

3. Gevoelige achtjarigen

Voor sommige ouders begint iets op te vallen wanneer je zoon rond de leeftijd van acht is. Het lijkt of hij veel gevoeliger is en misschien lijkt het zelfs of dat niet bij zijn karakter past. Misschien is hij helemaal van zijn doen als hij iets op school niet heeft gehaald of dat het hem niet is gelukt om in de boom te klimmen zoals hij van plan was.

Het is belangrijk om in deze lastige fase te voorkomen dat je jongen wordt verteld wat ‘harder te worden’ of dat het nodig is om gevoelens weg te stoppen.

Steve Biddulph schreef over een onderzoek waarin deze verschuiving aan het licht komt in zijn boek Raising Boys in the 21st Century. Maar volgens een langetermijnonderzoek waar 1200 jongens in Melbourne aan meededen, is het een hormonaal stadium met de naam adrenarche. In dit hormonaal stadium worstelen jongens met hun emoties. Het lijkt op een vroege voorbereiding op de puberteit. In deze moeilijke fase een ondersteunende en geruststellende ouder zijn voor je jongen(s) is heel belangrijk.

Meer lezen?

• 7 x vet herkenbaar als je moeder bent van een 8-jarige
• Was je eerste een meisje en moet je nu een jongen opvoeden? Dit moet je weten
• 9 vaardigheden die alle jongensmoeders gewoon moeten bezitten