7 manieren waarop nostalgie je hersenen verandert, volgens de wetenschap

Nostalgie, het gevoel van verlangen en weemoed voor vervlogen tijdens, is een veel voorkomende sensatie: een onderzoek uit 2007 wees uit dat nostalgie een van de 27 ‘hoofdemoties’ is die mensen kunnen voelen.

Nostalgie is de reden waarom je graag leest hoe een dag uit het leven van een kind in de jaren ’90 er ook alweer uit zag. Je waant je weer helemaal terug in de tijd. Het blijkt ook dat nostalgische gevoelens je brein op een paar interessante en gecompliceerde manieren kan veranderen.

Nostalgie

Het evolutionaire doel van nostalgie is behoorlijk ingewikkeld. Onderzoekers zeggen dat krachtige nostalgische herinneringen ons kunnen helpen omgaan met de transities in ons leven, ons troost kunnen bieden en ons aan een identiteitsgevoel helpen. Ze merkten op dat nostalgie al kan worden gevonden in kinderen die nog maar zeven jaar oud zijn, en die terug kunnen kijken naar grote, gelukkige gebeurtenissen in hun voorgaande jaren. In de hersenen hebben moderne wetenschappers vastgesteld dat de neiging tot emotionele verbinding met het verleden bij mensen tot allerlei intrigerende neurologische patronen kan leiden.

1. Het combineert je geheugen en je beloningssysteem

Wanneer we iets tegenkomen waar we een gelukkige herinnering aan hebben, zoals een bepaalde plek, worden bepaalde neuronen in de hersenen geprikkeld die zijn gewijd aan emotionele verwerking. Die band tussen herinnering en emotie staan centraal bij nostalgie.

In 2016 voerden onderzoekers MRI-scans uit van hersenen die nostalgie ervoeren, en daar kwam uit dat nostalgische herinneringen afhankelijk zijn van twee dingen: ‘chronologische afstand’ (wat in het verleden ligt), en ’emotionele en persoonlijke betekenis’. Toen de mensen nostalgie ervoeren, lieten de hersenen die werden gescand activiteit zien in de geheugengebieden en in delen die ons ‘beloningen’ of positieve gevoelens geven.

2. Het maakt je meer optimistisch

Een studie uit 2013 kwam er achter dat nostalgie niet alleen met het verleden te maken heeft; het kan onze veerkracht en positiviteit over de toekomst vergroter en pieken in zelfrespect veroorzaken. Nostalgie heeft zo’n goede emotionele weerklank voor ons, dat we niet alleen luisteren naar hits uit onze middelbare schooldagen maar we tanken ons ook vol met een gevoel van positiviteit.

3. Het geeft je een warm gevoel

Als je meer nostalgische gedachten hebt in de koudere maanden – Sint Maarten, kerst, noem maar op – is het misschien niet alleen vanwege toevallige feestdagen. Uit een onderzoek in 2012 bleek dat mensen in de koudere maanden meer nostalgie voelen en ook meer ‘warmte’ ervaren.

Toen de proefpersonen nostalgische gevoelens kregen in koudere maanden, beoordeelden ze hun omgeving als warmer en comfortabeler. Onderzoekers weten niet helemaal zeker hoe dit in de hersenen werkt, maar het is waarschijnlijk een product van het beloningssysteem van de hersenen.

4. Het kan je besluitvorming veranderen

Als je veel nostalgie tegenkomt in reclames of online, is daar een reden voor. Teruggaan naar de ‘goede oude tijd’ staat erom bekend een dat het een effectieve strategie is voor het beïnvloeden van de besluitvorming. Een studie in 2014 bevestigde dit: wanneer je nostalgie voelt, neem je grotere aankoopbeslissingen en geef je meer geld in één keer. Een winkel binnengaan die je herinnert aan je favoriete kerstbomen toen je nog klein was lijken je uitgaven dus te beïnvloeden.

5. Het blokkeert de negatieve emotie

Wetenschappers in 2018 waren heel gefascineerd door de effecten van Donald Trump zijn campagneslogan ‘Make America Great Again’, en gingen op zoek naar de nostalgie van Amerika. Ze ontdekten dat nostalgie in de Verenigde Staten mensen helpt schuldgevoelens of schaamte te voorkomen over de problemen in de geschiedenis van het land. Het werkt daarnaast ook op individueel niveau: ze deden veder onderzoek bij enkele honderden personen en ontdekten dat hoe nostalgischer mensen waren, hoe kleien de kans was dat ze schuldgevoelens uiten over eerdere misdaden of problemen.

6. Het kan je gewoontes doen veranderen

Nostalgie kan een krachtige motiverende kracht zijn en een manier om de wereld om je heen te hervormen. Een studie in 2017 heeft aangetoond dat het de verslavingspatronen van de hersenen daadwerkelijk kan veranderen door mensen te helpen stoppen met roken. Emoties over ons verleden zijn krachtige dingen, en de band met ons interne ‘beloningssysteem’ betekent dat ze kunnen worden gebruikt om ons in de juiste richting te duwen. De wetenschap van nostalgie onthult dat het een compleet emotie is die veel verschillende delen van de hersenen activeren.

Onderwerpen

• nostalgie