Een op de drie zwangere vrouwen slikt foliumzuur niet op de juiste manier

“Ben je al begonnen met het innemen van foliumzuur?” Dat is een van de eerste dingen die de verloskundige aan je vraagt wanneer je zwanger bent. Uit recent onderzoek van Moeders van Morgen, onderdeel van Bijwerkingencentrum Lareb, blijkt dat een groot deel van de zwangere vrouwen inderdaad foliumzuur slikt, maar niet op de juiste manier.

In het kort: zwangere vrouwen beginnen vaak te laat en stoppen te vroeg met de inname van foliumzuur (vitamine B11).

Waarom wil je foliumzuur innemen?

Wie zwanger wilt worden of zwanger is, krijgt het advies om extra foliumzuur te slikken. Dat komt omdat dit voedingssupplement de kans op geboorteafwijkingen als een open ruggetje verkleint. Ook is het risico op vroeggeboorte, een laag geboortegewicht, een hazenlip of een open gehemelte hierdoor kleiner. Het is belangrijk om te vermelden dat foliumzuur preventief is. Want hoewel het wetenschappelijk is bewezen dat deze vitamine de kans op deze complicaties flink verkleint, komen baby’s vaak ook gezond ter wereld als de moeder geen foliumzuur heeft geslikt.

In Nederland wordt de inname van extra foliumzuur sinds 1992 aanbevolen.

Voedingscentrum legt voedingsadvies voor zwangere vrouwen uit

Voor en tijdens de zwangerschap

In je dagelijkse niet-zwangere leven krijg je met een gezond voedingspatroon voldoende foliumzuur binnen. De vitamine zit in groene groente, volkorenproducten, brood, vlees en zuivel. Maar als je zwanger bent, heb je meer nodig. Omdat foliumzuur van grote invloed kan zijn op de ontwikkeling van de ‘neurale buis’ is het advies om periconceptioneel te beginnen met de voedingssupplementen. Dat wil zeggen: vóór de conceptie, ofwel vóór de bevruchting.

Die neurale buis leggen we even uit: al op de eerste dag na de bevruchting wordt de basis – de neurale buis –  van het zenuwstelsel aangelegd. Dit zijn de hersenen en de ruggenmerg. Om die reden wordt aan vrouwen in Nederland geadviseerd om B11 te slikken vanaf vier weken vóór tot acht weken ná de conceptie.

Onjuist gebruik van foliumzuur

Dat brengt ons bij het punt waar het ‘misgaat’. Uit het onderzoek van Moeders voor Morgen blijkt dat 92 procent van de vrouwen te laat begint met het slikken van foliumzuur. Een van de redenen kan zijn dat vrouwen niet weten dat ze ook periconceptioneel foliumzuur moeten slikken. Een andere reden kan zijn dat vrouwen vaak ongepland zwanger worden en dus niet vier weken van tevoren al bezig zijn met een mogelijke bevruchting.

Aan de andere kant stopt 12 procent van de vrouwen te vroeg met foliumzuur.

Positieve algmene ontwikkeling

Toch is de algemene ontwikkeling van het slikken van extra foliumzuur door zwangere vrouwen positief. Slechts 1,5 procent van de zwangere vrouwen slikt geen foliumzuur. Daartoe behoren met name vrouwen onder de 25 jaar, laag- en middenopgeleiden, vrouwen die niet in Nederland zijn geboren of al eerder zwanger zijn geweest.

Vóór 2014 was dit percentage nog 5,3 procent. De daling is mogelijk te verklaren doordat het RIVM sinds 2008 het gebruik van foliumzuur bijhoudt en er sindsdien verschillende projecten zijn geweest om het foliumgebruik te verbeteren. In haar conclusie advisieert Moeders van Morgen dan ook dat bij de foliumzuurvoorlichting de nadruk dient te liggen op het balang van tijdig starten, in de periconceptopnele fase dus.

Kan een man ook prenatale vitamines slikken als jullie zwanger proberen te worden?

Nederlands Platform voor Farmaceutisch Onderzoek (NPFO)Nederlands Tijdschrift voor GeneeskundeRijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu