Is jouw achtstegroeper nog niet klaar voor de middelbare school? Groep 9 kan de oplossing zijn

Een aantal Nederlandse basisscholen experimenteert met een vrij nieuw concept: groep negen. Als jouw kind nog niet klaar is voor de middelbare school, kan het op deze scholen kiezen voor groep negen als tussenjaar. Wat is het en hoe werkt het in de praktijk?

Wat is groep 9?

Groep negen is voor leerlingen die de basisschool hebben afgerond, maar nog niet door willen naar het middelbaar onderwijs. In dat geval wordt er gekozen voor een tussenjaar. Zo’n tussenjaar vindt plaats op de basisschoollocatie en wordt groep negen genoemd. Kinderen die cognitief of sociaal-emotioneel nog niet klaar zijn voor het voortgezet onderwijs, kunnen baat hebben bij een tussenjaar op de vertrouwde basisschool. “Het is een veilige voorfase waar ze beschermd kunnen werken aan hun kracht en zelfvertrouwen,” vertelt Peter van Kranenburg, directeur van Florencius, een particuliere basisschool met drie locaties in Noord-Holland. Florencius is één van de basisscholen die groep negen aanbiedt. Eenzelfde soort opzet, maar dan wél al op de middelbare school, wordt een opstapklas genoemd.

Welke kinderen kiezen voor een tussenjaar?

Van Kranenberg vertelt dat de kinderen die voor een tussenjaar op het Florencius kiezen, onderverdeeld kunnen worden in grofweg drie groepen:

Sociaal-emotioneel voorbereidend

De eerste groep kinderen is cognitief klaar met de basisschool, maar is emotioneel nog jong. Deze kinderen hebben nog niet genoeg zelfvertrouwen, of lopen op sociaal-emotioneel vlak achter. Zij gebruiken het tussenjaar om te rijpen en met meer bagage te beginnen op het voortgezet onderwijs.

Kijken of er meer inzit

De tweede groep zijn kinderen van ouders die willen kijken of er meer inzit. “We proberen altijd reëel te zijn, want we zijn geen vwo-machine,” vertelt Van Kranenberg. “We maken van ieder kind een ‘nulmeting’ zodat we ouders goed advies kunnen geven van wat wel kan, en wat niet kan. Sommige scholen zijn heel rigide. De cito-toets laat dan bijvoorbeeld zien dat een kind het vwo aankan, maar ze krijgen dan geen vwo-advies van de school. In deze gevallen kan er in een tussenjaar veel behaald worden. Want met veel aandacht en rust kan een kind in een jaar veel bereiken.”

Terugkomers en expats

De derde groep zijn kinderen van ouders die bijvoorbeeld net uit het buitenland terugkomen. Met een tussenjaar kunnen de kinderen wennen aan de terugkeer naar Nederland, de cultuur, en het schoolsysteem.

Wat leer je in groep 9?

In het tussenjaar is er ruimte voor verdieping, maar wat er precies wordt geleerd, verschilt per kind. Kinderen met een achterstand kunnen in het negende basisschooljaar werken om deze achterstand in te halen en dieper in te gaan op een vak. Kinderen die klaar zijn met de lesstof van de basisschool, kunnen al middelbareschoolvakken krijgen, zoals Duits, wiskunde, Frans en techniek.

Extra aandacht voor persoonlijke ontwikkeling in groep 9

Bij alle kinderen is er extra aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling. Leerlingen kunnen in groep negen werken aan hun zelfbeeld, zelfvertrouwen en zelfstandigheid. De nadruk ligt niet meer op cijfers en toetsen, maar op het opbouwen van de vaardigheden die je nodig hebt als je naar de middelbare school gaat. Hoe leer je, hoe plan je, hoe maak je een goed werkstuk, en hoe maak je een goede samenvatting?

Groep negen wordt vooral aangeboden op particuliere basisscholen. Hier zijn de groepen erg klein – acht tot tien kinderen per leerkracht – waardoor er heel gericht gewerkt wordt en er echt onderwijs op maat gegeven kan worden.

Meer opties aanbieden voor het tussenjaar

De PO-raad, de sectorraad voor het basisonderwijs, vindt het belangrijk dat kinderen soepel van primair naar voortgezet onderwijs kunnen doorstromen. Dit komt de ontwikkeling ten goede, omdat kinderen op dit moment veel te vroeg worden geselecteerd. De PO-raad juicht dan ook initiatieven toe die in deze overgang extra kansen creëren, of dat nu brede brugklassen zijn, 10-14-onderwijs, een brugjaar, intensieve wenperiodes of een groep negen. Daarbij vinden ze het belangrijk dat ook het reguliere onderwijskinderen deze kansen biedt.

Lees ook:

• 11 x zo ben jij de coolste van alle schoolpleinmoeders
• Democratisch onderwijs: een school zonder boeken en toetsen – kan dat wel?
• 7 boeken die je kind (en jou) voorbereiden op de eerste basisschooldag