Spiritueel opvoeden, hoe doe je dat? (deel 1/2)

Als spiritualiteit in jouw leven een grote rol speelt, wil je jouw levenslessen natuurlijk ook meegeven aan je kind. Het liefst zie je hem (of haar) opgroeien tot een authentiek, volwaardig en zelfstandig persoon. Iemand die weet wie hij is en waar het in het leven om gaat. Maar hoe kun jij daar bewust een rol in spelen, zonder er druk op te leggen? In dit tweedelige artikel lees je hoe je dat per leeftijdsfase aanpakt.

Spiritueel opvoeden begint bij jou. Of specifieker gezegd, bij een grondig zelfonderzoek. Want pas wanneer je weet wie jij in essentie bent – een liefdevol, licht en oordeelvrij wezen – kun je jouw kind deze extra laag van bewustzijn meegeven.

Spiritueel opvoeden

Wil je de spiritualiteitbeleving van jouw kind stimuleren, dan moet je eigenlijk eerst zelf een stap in zijn richting doen: terug naar de kindbeleving.

Zo kun je precies het juiste moment bepalen om iets te introduceren. Hieronder lees je hoe je sp het beste afstemt op je kind, van baby tot jongvolwassene.

Beginfase, 0-2 jaar

De eerste levensjaren van je kind. Jouw kind mag aan zijn reis op aarde beginnen. Als zuigeling heeft hij basale fysieke en emotionele veiligheid nodig: voeding, verzorging en affectie.

Jij bent hierin de belangrijkste persoon. Het hechten is hierbij vooral essentieel, niet alleen als stevige basis voor de volgende ontwikkelfase, maar ook voor zijn algemene gevoel van veiligheid en voor jullie onderlinge band later.

Zorg er dus voor dat jij er bent voor je kind en dat hij leert dat hij fouten mag maken. Bied troost, steun, grenzen en oprechte aandacht en interesse. Daarmee is jouw rol als spiritueel opvoeder voldoende bekleed.

5 leuke spirituele activiteiten om te doen met je kind(eren)

Tweede fase, 2-3 jaar

Uitspraken als ‘Ik ben twee en ik zeg nee!’ en ‘Zelf doen!’ passen 100% bij de tweede levensfase van jouw kind, waarin hij de wereld en zijn eigen autonomie wil ontwikkelen.

Wat hij hierbij van jou nodig heeft? De vrijheid en ruimte hiervoor. Loslaten is misschien niet altijd makkelijk, maar je kind leert er meer van om even te worstelen en gefrustreerd te raken dan wanneer je alles voor hem doet en hem overal bij helpt. Dat vraagt vertrouwen.

Straal jij uit dat vallen en opstaan bij het leven hoort, dan krijgt jouw kind al een van de belangrijkste levenslessen mee. Wees de veilige baai waar hij weer naar terug kan als het toch even te spannend of te lastig wordt, en bemoedig hem daarna meteen om toch weer opnieuw te gaan ontdekken.

Verder leren kinderen op deze leeftijd veel door af te kijken bij hun ouders. Geef jouw kind dus het goede voorbeeld. En dan niet alleen in netjes eten, maar ook in lief zijn voor jezelf en voor anderen, omgaan met emoties, enzovoort.

Zo maak je jouw kind bewust van aura’s

Derde fase, 3-6 jaar

Ook in deze fase is het belangrijk jouw kind bemoedigend toe te spreken. Vanaf het derde jaar gaat jouw kind steeds meer zelfstandigheid ontwikkelen. Wat hij van jou nodig heeft is vertrouwen en de ruimte om dingen zelf voor elkaar te krijgen.

Stel alleen eisen of verwachtingen die passen bij deze leeftijd, doe je dit niet en uit dit zich vervolgens in een ontmoedigende reactie naar jouw kind toe, dan is dit niet bevorderlijk voor zijn zelfvertrouwen en kan hij schuldgevoelens ontwikkelen.

Een voorbeeld: je geeft jouw kind van vier jaar een beker drinken. Deze staat regelmatig op het randje en is weleens van de tafel gevallen of omgestoten. Hoe jij erop reageert als ouder, maakt het verschil.

Je kunt reageren met ‘Zet je beker nou eens in het midden, straks valt hij weer om!’ Maar je kunt het ook een stuk positiever benaderen en hem bemoedigend toespreken: ‘Zet je je beker op een veilige plek? Wat zou een goede plek zijn, denk je?’

Als je kind de beker vervolgens in het midden zet, kun je hem direct complimenteren. Kiest hij alsnog een onveilige plek in jouw ogen, dan kun je hem complimenteren dat hij het heeft geprobeerd en vervolgens liefdevol uitleggen waarom midden op tafel toch handiger is.

Zo creëer je dat je kind keuzes durft te maken, durft uit te proberen en het leren en zich ontwikkelen leuk blijft vinden. Zo kan hij ongestoord zijn zelfvertrouwen ontwikkelen.

Sociale vaardigheden komen in deze leeftijd ook veel aan bod. Je kunt hem meegeven dat anderen ook gevoelens hebben, net als hijzelf. Wil je zelf niet pijn gedaan worden, doe dat dan ook bij een ander niet. Zo leg je een mooie basis voor empathie en respect voor zijn omgeving.

In hoeverre zijn ouders bepalend voor de levenskeuzes van hun kinderen?

Vierde fase, 6-12 jaar

De schooltijd en de cognitieve ontwikkeling staan in deze fase centraal. Des te belangrijker dus dat jouw kind een goede basis heeft meegekregen in de vorige fase ten opzichte van het leren zelf.

Behalve het cognitieve gedeelte krijgt hij op school te maken met competitiedrang, verwachtingen en nieuwe sociale contacten.

Het is fijn als jij hem in bepaalde dingen stimuleert, zodat hij hier goed mee om kan gaan. Denk aan weerbaarheid, leergierigheid, zelfvertrouwen en de ruimte om zich in zijn eigen tempo te kunnen ontwikkelen.

Weerbaarheid en zelfvertrouwen kun je stimuleren door ermee te oefenen. Laat je kind voelen dat hij er mag zijn, precies zoals hij is. Dat hij uniek en mooi is om zijn eigen kwaliteiten en persoonlijkheid, wat een ander er ook van mag zeggen.

Leer hem op te komen voor zichzelf waar nodig, zodat hij zichzelf kan redden in vervelende situaties. Hem de ruimte geven om zich in zijn eigen tempo te ontwikkelen, doe je vooral door hem niet teveel druk op te leggen.

Stel je te hoge eisen, dan is de kans groter dat hij faalangst ontwikkelt. Laat hem vooral plezier houden in het leren en ijverig en trots zijn op zijn prestaties, ook als je op nét iets betere resultaten had gehoopt.

Loopt je kind tegen een probleem aan? Stimuleer hem dan eerst om zelf met een oplossing te komen en neem de tijd om naar hem te luisteren.

Kijk vervolgens eventueel nog samen naar hoe het probleem kan worden opgelost en óf het gewenst is dat jij hem erbij helpt. Zo geef jij het vertrouwen dat hij dingen zelf kan oplossen – en kan hij dit vertrouwen ook ontwikkelen.

In deze leeftijdsfase worden kinderen zich vaak al bewuster van hun plek in de wereld. De eerste grote levensvragen borrelen bij hen op.

Je kunt jouw kind bemoedigen dit soort vragen (luchtig) te onderzoeken en natuurlijk kun je ook uitleggen hoe jij er zelf naar kijkt, als hij daarnaar vraagt.

Het mooiste is om hem vooral zelf na te laten denken over de antwoorden en niet direct dingen voor hem invult. Behalve dat je zijn autonomie hiermee stimuleert, begint hier zijn eigen spirituele zoektocht naar zichzelf. Iets om te koesteren en hem vrijblijvend in te stimuleren, maar vooral ook iets waar je hem in vrij moet laten.

De vier verschillende temperamenten bij kinderen

Vijfde fase, 12-20 jaar

Als je kind tussen de twaalf en twintig is, noem je hem een jongere en later een jongvolwassene. Dit is de fase waarin jouw kind zijn eigen identiteit ontwikkelt.

Hij zal gaan experimenteren en zich zeer waarschijnlijk meer van jou af gaan zetten. Jij bent niet meer de enige belangrijke persoon in zijn leven, in elk geval niet meer het enige rolmodel.

Hoe zeer jij ook hoopt dat hij toch vooral jouw normen, waarden en levensovertuigingen overneemt, kun je hem ook in dit stadium het beste zoveel mogelijk loslaten. Hem de ruimte geven om zijn eigenheid op zijn manier te ontwikkelen en vorm te geven. Hoe moeilijk dit ook kan zijn.

Besef dat dit loslaten, niet betekent dat je de verbinding met jouw kind loslaat. Vertrouw erop dat deze band blijft bestaan en dat – hoeveel jullie visies in deze fase ook mogen verschillen – jullie elkaar hoe dan ook weer zullen terugvinden wanneer de tijd rijp is.

Anderzijds is liefde ook grenzen stellen en duidelijk zijn, en jouw kind heeft ook in deze fase nog steeds duidelijke kaders nodig. Zie het als een speelveld: binnen de afgesproken grenzen en regels mag jouw kind zich ontwikkelen zoals hij wil.

Spreek deze regels samen af zodat je er ook draagvlak voor creëert, want het opleggen ervan past niet meer bij de leeftijdsfase van je kind.

Het kan interessant en leerzaam zijn om op dit soort momenten terug te denken aan hoe jij zelf het leven ervoer op die leeftijd. Hoe heb jij je toenmalige opvoeding van jouw eigen ouders ervaren? Werkte dat goed of juist niet, en waarom? Kreeg je de ruimte om jezelf te zijn, te denken wat jij dacht en te voelen wat jij voelde?

Houd Famme in de gaten: in het tweede deel van dit artikel lees je hoe je op nog latere leeftijd spiritualiteit een rol kunt laten spelen in de band met je kind. Zelfs tot het moment dat je zelf een hoge leeftijd hebt bereikt. Jullie blijven immers je leven lang verbonden. En als bonus lees je in het volgende deel ook de grootste valkuilen van spiritueel opvoeden.

Alle ins and outs over spirituele tantra seks

Holistisch opvoeden

Wil jij jouw kind een waardevolle, bewuste opvoeding meegeven? Dan is de praktische en toegankelijke online cursus ‘Holistisch opvoeden‘ echt iets voor jou. Als lezer ontvang je maar liefst €100 korting en betaal je slechts €99. Dit is je kortingscode: ZOMAPC350. 

Dit artikel is geschreven door Marjolein Berendsen. Marjolein is oprichter en eigenaar van ZoMa Opleidingen. In de opleiding tot holistisch therapeut leer je weer te leven vanuit je essentie, en dit vanuit licht en liefde door te geven aan je cliënten. Je kunt bij ZoMa Opleidingen o.a. verschillende Reiki-cursussen en de online cursus ‘Holistisch voeden’ volgen. Ook is Marjolein auteur van het handboek en werkboek ‘Holistisch leven, moeiteloos gelukkig zijn’.