Veelgestelde vraag: waar wil je op letten als je zwanger bent?

Wie zwanger is, stapt een heel andere dimensie van het leven binnen. Je lichaam werkt anders dan normaal, je hormoonhuishouding ligt overhoop en je hebt niet langer alleen voor jezelf te zorgen maar ook voor de baby in je buik. Dat kan overweldigend zijn, hallo breinmist. Daarom een overzicht: zwanger, waar moet je op letten?

De gouden regel is: wie goed voor zichzelf zorgt, zorgt automatisch goed voor de baby.

Zwanger: waar moet je op letten?

Hoera, een positieve zwangerschapstest, je bent zwanger! Nadat je van de eerste (positieve) schrik bent bekomen, is het tijd voor actie. Je wilt een afspraak maken bij de huisarts, want dan krijg je meer informatie over alle dingen waar je op moet letten als je zwanger bent. Daarna kun je je eerste afspraak bij een verloskundige maken. Die zal je de komende negen maanden begeleiden en controleren, en tips geven voor een gezonde zwangerschap.

Maar het meeste zul je zelf moeten doen. Waar moet je op letten als je zwanger bent?

Geen alcohol en niet roken

Geen alcohol en niet roken, het klinkt algemeen bekend, makkelijk en logisch. Toch is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Wist je bijvoorbeeld dat vier op de tien vrouwen alcohol drinken in de vier weken vóór de zwangerschap? Dat terwijl alcohol vóór, tijdens en na de zwangerschap schadelijk kan zijn voor een ongeboren kind.

Op het moment dat vrouwen zwanger zijn en dit nog niet weten, drinkt nog 24 procent. Dit daalt naar 2,6 procent als vrouwen wel weten dat ze zwanger zijn. Veel vrouwen passen hun drinkgedrag dus aan en lijken zich bewust van de risico’s van alcoholgebruik vóór en tijdens de zwangerschap. Maar het Trimbos instituut noemt het percentage nog altijd schokkend hoog.

Ook op het gebied van roken ligt nog ruimte voor verbetering. De meeste vrouwen weten dat roken tijdens de zwangerschap niet goed is voor hun baby. Toch rookt in Nederland ongeveer zeven procent van de zwangeren. In regio’s met mensen met een lage sociaaleconomische status is dit percentage drie keer zo hoog, namelijk 22 procent. Vaak is het ‘probleem groter dan de sigaret‘ en werken adviezen averechts. Heb je moeite met stoppen met drinken of roken tijdens de zwangerschap? Raadpleeg dan je huisarts voor een doorverwijzing naar een verslavingscoach.

Foliumzuur slikken

“Ben je al begonnen met het innemen van foliumzuur?” Dat is een van de eerste dingen die de verloskundige aan je vraagt wanneer je zwanger bent. Uit recent onderzoek van Moeders van Morgen, onderdeel van Bijwerkingencentrum Lareb, blijkt dat een groot deel van de zwangere vrouwen inderdaad foliumzuur slikt, maar niet op de juiste manier. Het komt erop neer dat zwangere vrouwen vaak te laat beginnen en te vroeg stoppen met de inname van foliumzuur (vitamine B11). Je kunt hier alles lezen over de juiste inname.

Eten en drinken

Geen rauw vlees, rauwe vis en rauwmelkse kaas. Liever ook geen drop. Pfoe, wat mag je nog wel? Nou, genoeg, je moet daar alleen even je weg in vinden. Een handige app die je daar bij helpt is Zwangerhap van het Voedingscentrum. Daar kun je ieder denkbaar ingrediënt en product invoeren en krijg je antwoord op je vraag.

Bewegen

Vanwege een verhoogde kans op trombose is lang stilzitten niet goed. Maar vanwege je rug, bekken en gewrichten is lang staan ook niet goed. Probeer daarom in beweging te blijven en wissel regelmatig van houding.

Bovendien zorgt lichaamsbeweging voor minder stress, verbetert het je circulatie en kan het je humeur opbeuren. Ook niet onbelangrijk: lichaamsbeweging kan ook je nachtrust positief beïnvloeden. Pilates, yoga, zwemmen, wandelen, het zijn heerlijk kalme oefeningen om toch aan je dosis beweging te komen.

Toxoplasmose

Tijdens je zwangerschap wil je natuurlijk infecties nog erger vermijden dan normaal gesproken. Let daarom extra goed op je persoonlijke hygiëne, je vaccinaties en toxoplasmose.

Toxoplasmose is een infectieziekte waarbij je je moe, lusteloos en koortstig kunt voelen. Deze ziekte ontstaat door een eencellige parasiet die kan zitten in ontlasting van (vooral jonge) katten, in de grond die door kattenpoep is verontreinigd en in rauw of onvoldoende gaar vlees. Zwanger? Dan wil je letten op tuinieren, een bezoek aan de kinderboerderij of katten in de buurt.

In de schaduw

Zwanger zijn maakt je huid gevoeliger voor zonlicht, dus je bent vatbaarder voor huidverbranding en melasma (pigmentvlekken op je voorhoofd, bovenlip, wangen en rond de ogen). Gebruik daarom zonnebrandcrème met een SPF van 30 of hoger. Veel merken bieden nu ook zonnebrandcrème vrij van chemicaliën aan. Draag ook een hoed en zonnebril als je de zon in gaat.

Wellness dagje

Zoals we al schreven: wie goed voor zichzelf zorgt, zorgt automatisch goed voor de baby. Daarom is dit bij uitstek het moment voor een dagje wellness in een spa of de sauna, idealiter met massage. Of toch niet?

Tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap kun je dit beter niet doen (sorry!). De warmte en temperatuurverschillen kunnen zorgen voor een aangeboren afwijking bij je kindje. Ook de laatste weken van je zwangerschap kun je de sauna beter mijden. Je kunt dan namelijk al een beetje ontsluiting hebben, wat zorgt voor infectiegevaar. Tussen de vier en acht maanden kun je wel prima genieten van een relaxdagje in de sauna.

Controlefoto’s bij de tandarts

Eigenlijk moet je gewoon overal waar je komt direct kenbaar maken dat je zwanger bent. Professionals als een masseur of een tandarts weten dat gelijk met welke risico’s ze rekening moeten houden. Zo komt bijvoorbeeld bij de röntgenfoto’s bij de tandarts altijd een beetje straling vrij. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de baby in je buik. De tandarts wéét dit en kan hierop anticiperen.

Moet je voor een andere, urgenter probleem foto’s laten maken? Dan zijn er hulpmiddelen als een loden schort om te zorgen dat de straling je baarmoeder niet bereikt.

Wil je meer tips voor een gezonde zwangerschap? Die lees je hier. 

18x tips voor een gezonde zwangerschap